Back to school (9)

Back to school

De Praktische Opleiding tot Officier de Mariniers (POTOM)
– deel 3

FASE 3, VIER MAANDEN BIKKELEN VOOR HET LUITENANTSEXAMEN

Daar hebben we ‘m weer: Sebastiaan van Kan (22), sinds augustus 2005 in de running voor ‘het mooiste beroep van de wereld’, zoals hij het zelf ooit noemde: officier bij het Korps Mariniers. Anderhalf jaar geleden begon hij met de vijfjarige opleiding aan het KIM. Na acht maanden theorie op het instituut zelf, ging de POTOM van start: elf maanden intensieve praktijk.
Twee nummers geleden vertelde Sebastiaan over de eerste fase van de POTOM: alle basisvaardigheden van de marinier, met de mariniersbaret als ‘beloning’. Vorige keer ging het over de korporaalsfase: leidinggeven aan een geweergroep van acht man, tot je je korporaalsstrepen hebt verdiend. Voor dit nummer spraken we hem aan het eind van de derde fase, de luitenantsfase: vier pittige maanden waarin het er echt op aan komt. Nu moest Sebastiaan namelijk complete pelotons van dertig mariniers gaan aansturen! Een zware verantwoordelijkheid, want de beslissingen van een pelotonscommandant kunnen grote gevolgen hebben. Vandaar ook dat de exameneisen in deze fase extra streng zijn. Als je niet voor íéder onderdeel een dikke voldoende scoort – je mag het drie keer proberen – dan gaat ‘het mooiste beroep van de wereld’ aan je neus voorbij…

Wanneer we Sebastiaan na al die maanden weer spreken op de Van Ghentkazerne in Rotterdam, is de eerste vraag die ons op de lippen brandt: “En, ben je geslaagd???” Hij lacht bescheiden, maar zijn ogen stralen zó vrolijk dat we het antwoord eigenlijk al weten. “Ja, ik ben geslaagd. Niet op m’n sloffen, maar het is gelukt…” Namens SUBS feliciteren we onze held met het halen van z’n luitenantsexamen. Een geweldige prestatie! Met koffie in plastic bekertjes proosten we op zijn toekomst.

Alles draait om leiderschap

Nog drie weken – twee weken Engeland en een week ‘final exercise’ (‘finex’) in Nederland – en dan zit voor Sebastiaan de POTOM erop. Wat hij in de luitenantsfase allemaal heeft geleerd en gedaan, willen we weten. “Wat niet?” lacht hij. “Deze fase draaide vooral om leiderschap. Daar hebben we dus veel aandacht aan besteed. Als pelotonscommandant draag je áltijd verantwoordelijkheid voor die dertig mariniers onder je, op de kazerne en daarbuiten. Je stelt het lesschema voor ze op, zorgt dat ze de hele dag wat te doen hebben, bent een beetje hun mentor. Individueel hou je ze dus ook in de gaten. Als je merkt dat iemand niet lekker in z’n vel zit, bied je een luisterend oor. En bij conflicten binnen het peloton probeer je ervoor te zorgen dat je uiteindelijk weer zonder scheve gezichten verder kunt.”

Harskamp, Texel, Engeland…

Net als tijdens de eerste twee fasen van de POTOM, worden theorie en praktijk ook in de luitenantsfase weer afgewisseld. “Op de kazerne kregen we verschillende lessen: leidinggeven en communicatietraining, verschillende soorten orders geven, taken delegeren naar de geweergroepscommandanten, tactische vaardigheden... Tussen de lessen door mochten we gelukkig ook veel naar buiten, gingen we sporten, rollenspellen oefenen, militaire zelfverdediging, krachttraining… En buiten de kazerne hadden we weer allerlei bivakken. Een paar keer een schietbivak in Harskamp. Een bivak verdediging. Twee keer een bivak OVG, Operaties Verstedelijkt Gebied. Twee weken amfibische oefeningen vanuit Texel. En drieënhalve week Engeland. Dat laatste vond ik zelf de mooiste periode van de luitenantsfase.”

Luchtsteun tijdens eindoefening Britse marineofficieren

“De eerste week in Engeland – of Schotland, eigenlijk – speelden wij ‘marinier’ in het luitenantsexamen van de Britse ‘young officers’. Zij kregen dus de leidinggevende rollen waarvoor wij zelf in Nederland ook trainden. Leuk om mee te maken! Er kán daar een hoop: als je via de radio luchtsteun aanvraagt, dan krijg je luchtsteun, en iemand die explosieven op een doel had gemonteerd, mocht die ook echt laten ontploffen.”

Oefenen met scherpe munitie

“Ook onze laatste week in Engeland was heel bijzonder: ‘thuis’ schieten wij alleen met losse flodders, maar daar liepen we rond met scherpe munitie. We hebben zelfs een of ander wrak opgeblazen met een antitankwapen. Dat kon gewoon allemaal. Als je ook ziet wat een waanzinnig grote oefenterreinen ze daar hebben! Eindeloos veel ruimte, veel bergen, hier en daar alleen een loslopend schaap… Nee, die mocht je niet raken, anders moest je flink dokken! Zo’n ‘live firing exercise’ – dus dat je met scherp schiet – is natuurlijk wel een stuk gevaarlijker dan de oefeningen die wij normaal gewend zijn. Daarom was er ook extra veel begeleiding: voor iedere POTOM’er één leidinggevende. Helemaal één op één!” Minder mooie herinneringen bewaart Sebastiaan aan zijn examens. “Tijdens het luitenantsexamen word je beoordeeld op verschillende onderdelen, waarvoor je elk minimaal 65 punten moet halen. Ik ging de fout in bij het onderdeel ‘advance to contact’. Bij die oefening moet je als pelotonscommandant snel inschatten waar de ‘vijand’ zich bevindt, om meteen op handelen over te gaan. Ik had één vijand gezien en toen mijn tactiek bepaald. Maar er bleken er zes of zeven te zijn, ook op heel andere plekken. Toen hing ik dus: ik zakte met 54 punten.”

Herkansing: weer gezakt?

En ook de herkansing viel niet mee. “Nu had ik wel genoeg zicht op de vijand. Maar nadat ik met de aanvalssectie een omflanking – een gedeeltelijke omsingeling – om de vijand heen had gemaakt, had ik niet in de gaten dat er een heel nieuw voertuig bij was gekomen, precies op de oorspronkelijke vijandpositie. De ‘echte’ vijand was net één bosje opgeschoven. Ondertussen was ik dat nieuwe voertuig gewoon gaan aanvallen, wat dus helemaal niet had gemogen… Toen was ik ervan overtuigd dat ik wéér gezakt was…” Normaal krijg je de uitslag meteen na afloop, maar in Sebastiaans geval moest erover nagedacht worden. Het wachten viel hem ontzettend zwaar. “Maar eindelijk kwam dan het verlossende woord: ik was toch geslaagd! Die toestand met dat voertuig was ook wel erg onlogisch en verwarrend geweest, zeiden ze, en voor de rest had ik heel veel goede dingen gedaan, dus...” Op naar de ‘finex’, ter afsluiting van elf onvergetelijke maanden POTOM!

April 2007