Eelke Toering, officier bij de Onderzeedienst
Eelke Toering (24) wist als kind al dat hij later bij de Marine wilde. Hij had geluk, want zijn droom om op een onderzeeboot te gaan werken, kwam uit. Natuurlijk is het op zo’n boot wel eens krap, muf en/of behelpen, maar Eelke geniet nog steeds. “Thuiskomen is altijd leuk, maar weer op reis gaan is nóg leuker.”
Maandag: twee weken onder water
De onderzeeboot waar Eelke als jongste officier op meevaart, Hr.Ms. Dolfijn, doet mee aan een oefening langs de kust van Noorwegen. Battle Griffin 2005, zoals de exercitie heet, duurt bijna zes weken. “Mijn werk bestaat vooral uit navigeren, veilig varen onder water dus, en contacten opsporen met de sonar, dus kijken wat er in, op en boven het water zit”, vertelt Eelke. “Meestal ben je niet langer dan twee weken achter elkaar onder water, want dan is het vaak tijd voor een havenbezoek. Om bijvoorbeeld voorraden aan te vullen of mensen af te zetten. ´Snuiveren’ – verse, zuurstofrijke lucht binnenhalen door een soort snorkel, terwijl de boot op periscoopdiepte ligt – doen we dagelijks. Niet alleen voor jezelf overigens, want de diesels waarmee je je batterijen oplaadt, hebben ook zuurstof nodig.” Is het niet gek om twee weken lang geen daglicht te zien? “Valt mee. Overdag zijn onze lampen namelijk wit, ’s avonds rood. Niet alleen voor je dag- en nachtritme, maar ook omdat je je ogen ’s nachts niet moet verblinden met fel licht binnen. Dan zie je namelijk niks meer als je op dat moment door de periscoop naar buiten kijkt.” ’s Nachts werken is eerder regel dan uitzondering op een onderzeeboot. “Alles draait bij ons om geheime dingen die we stiekem proberen te ontdekken, en dat gaat nou eenmaal het makkelijkst als het donker is en iedereen slaapt.”Dinsdag: studeren voor de flipper
Tijdens het varen is het zes uur op, zes uur af voor de bemanning. Eelke zit in de ploeg die ’s ochtends en ’s avonds van zes tot twaalf uur werkt. Om kwart over vijf staat hij op, zodat hij om kwart voor zes de wacht kan overnemen. Douchen en scheren is er vandaag niet bij. “We mogen één of twee keer per week douchen. Maar dan wel op z’n onderzeeboots, dat is: even natmaken, kraan uitzetten, inzepen, kort afspoelen en dan de kraan weer uit. We moeten heel zuinig doen, want we kunnen per dag maar weinig nieuw water aanmaken uit de zee. Een warme douche is er al helemaal niet bij, want tegen de tijd dat het water warm wordt, sta je er eigenlijk al te lang onder.” Het nette uniform wordt vooral bewaard voor de dagen dat ze andere mensen kunnen tegenkomen. “Het is moeilijk om er altijd strak militair uit te zien op een onderzeeboot.” Na de ochtendwacht en de lunch schrijft Eelke in het scheepsjournaal welke koers ze hebben gevaren, hoe diep ze hebben gezeten en wat er verder aan bijzonderheden zijn geweest. Later die middag, vóór z’n volgende wacht begint, studeert hij een poosje voor de ‘flipper’: het felbegeerde speldje met de twee dolfijnen dat iedereen aan boord van een onderzeeboot op een gegeven moment moet hebben. Na de vijfjarige officiersopleiding die Eelke al aan het KIM heeft gevolgd, kost het halen van die flipper – ook wel het ‘afoefenen’ genoemd – vaak nog minimaal een jaar.Woensdag: denkbeeldig conflict
Behalve de Dolfijn doen er nog veel meer schepen mee aan Battle Griffin. Er zijn Nederlandse fregatten bij, maar er wordt ook met en ‘tegen’ Noorse eenheden gestreden. Het is de bedoeling dat de Noren en de Nederlanders goed leren samenwerken. “In het scenario dat we met z’n allen oefenen, hebben twee denkbeeldige landen een conflict met elkaar”, vertelt Eelke. “En wij moeten er samen voor zorgen dat de VN-vredestroepen daar veilig aan land komen. Maar dat kan pas nadat de Dolfijn een uitgebreide voorverkenning heeft gedaan. Met speciale apparatuur onderzoeken wij wat er zich allemaal afspeelt rondom de kust, hoe de infrastructuur is, wat voor industrieën er zijn, of er obstakels in het water liggen, van alles eigenlijk.”Donderdag: vooral niet opvallen!
Zien en níét gezien worden, daar draait het allemaal om. “Als je met een vliegtuigje gaat rondvliegen om te kijken hoe een ander land erbij ligt, kun je uit de lucht worden geschoten. Met een satelliet loop je dat risico niet, maar dan zit je weer veel te ver van je doel af. Een onderzeeboot kan én dichtbij komen én zelf ongezien blijven”, zegt Eelke. Maar zo’n periscoop dan, waarmee een onderzeeboot rondkijkt – die zie je toch duidelijk boven het water uit steken? “Nee hoor, als we per se onzichtbaar willen blijven, dan zorgen we echt wel dat niemand ons detecteert. Hoe? Dat mag ik helaas niet zeggen...” Herrie maken is in elk geval niet handig, want wie weet ligt er in de buurt wel een vijandelijke onderzeeboot die jouw geluiden met zijn sonar opvangt. Dan ben je erbij! “Een beetje praten met elkaar is niet zo erg, want uit de zee komen ook wel dat soort geluiden. Maar een ijzeren pin op de grond laten vallen of een deur hard dichtslaan, dat valt op.”Vrijdag: slapen in een torpedobed
Dat het nog niet meevalt om ongedetecteerd te blijven, is vandaag wel gebleken. “We hebben een sub-sub-oefening gedaan met de Noren”, vertelt Eelke. “We lagen allebei met een onderzeeboot voor de kust en toen ging het erom wie de ander het eerst zou ontdekken. Tijdens mijn wacht gebeurde er niks, maar toen ik in bed lag, knalde er ineens een oorverdovend waterschot: de Noorse onderzeeboot was gespot en kreeg zogenaamd een torpedo op zich afgevuurd.” En dat heeft Eelke geweten, want wegens plaatsgebrek aan boord slaapt hij in de ruimte waar de torpedo’s liggen, pal achter de torpedobuizen. Zijn eigen bed heeft ook de vorm van een torpedo: ingeklapt lijkt het gewoon een huls, opengeklapt blijkt er een matras in te liggen. “En er hangt een gordijntje voor, omdat er in deze ruimte ook wordt gewerkt wanneer ik slaap. Maar pfff, dat waterschot ging echt overal doorheen! Ik voelde de ijzige lucht zo mijn bed in stromen... Maar achteraf was ik natuurlijk wel blij. Zien zonder gezien te worden, daar draait het allemaal om – en het was ons weer gelukt!”Juli 2007
Geen opmerkingen:
Een reactie posten