Back to school (10)

Back to School

De Praktische Opleiding Tot Officier Der Mariniers (POTOM) – Deel 4

DE SLOTFASE: DRIE WEKEN LANG TOT HET UITERSTE GAAN…

De POTOM – nog één keer…
In de rubriek Back to School is dit het vierde en laatste deel van onze serie over de Praktische Opleiding Tot Officier der Mariniers, de POTOM, onderdeel van de complete opleiding tot officier bij het Korps. Een groot deel van de vijfjarige officiersopleiding vindt plaats op het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) in Den Helder, maar tijdens de POTOM is de thuisbasis de Van Ghentkazerne in Rotterdam, hét opleidingscentrum voor alle mariniers. In de praktijk brengen de POTOM’ers natuurlijk ook veel tijd door buiten de kazerne: in oefengebieden in heel Nederland, maar ook bijvoorbeeld in Engeland. De POTOM gaat in het eerste studiejaar van het KIM rond april van start. De ceremoniële afsluiting, elf maanden later, valt in februari of maart van het tweede studiejaar. Vanaf het derde jaar aan het KIM wordt de officiersopleiding een stuk theoretischer, maar ook dan worden er nog regelmatig veldoefeningen en specialistische praktijktrainingen georganiseerd.

Daar is hij weer, voor de laatste keer in deze serie: Sebastiaan van Kan (23), die er op het vwo al van droomde om officier bij het Korps Mariniers te worden. Hoewel hij er bij zijn eerste twee sollicitaties niet doorheen kwam, bleef hij – noem het eigenwijs, noem het dapper – gewoon trouw aan zijn droom. En maar goed ook… De derde keer dat hij het probeerde, werd hij namelijk wél aangenomen! Een schot in de roos, zo is inmiddels gebleken. Want als je elf maanden zware praktijk zowel fysiek als mentaal weet te doorstaan, als het je lukt om al je examens en opdrachten te halen, als je erin slaagt jezelf en anderen in de meest extreme omstandigheden te motiveren, en als je aan het eind van de rit dan ook nog heel opgewekt roept dat het léúk was, dan moet je wel voor dit beroep in de wieg zijn gelegd!

Eindelijk binnen!

Na de luitenantsfase lijkt de POTOM voor een buitenstaander eigenlijk wel zo’n beetje klaar. De examens zijn voorbij, de cijfers binnen, de strepen verdiend… Nu alleen nog twee weken Engeland en één week eindoefening/herhaling in Nederland – maar wat kan dat nou nog voorstellen als je alles al hebt gehad? “Als je dénkt dat je alles hebt gehad, ja… Want geloof me, we zijn die laatste week nog voor heel wat verrassingen komen te staan!” Zoals? Sebastiaan kijkt even weg, schudt dan met zijn hoofd. “Over de FinEx mogen we met niemand praten. Sorry.” Doorvragen helpt niet. En stiekem hengelen naar een tipje van de sluier, daar trapt een doorgewinterde POTOM’er dus niet in. Kan hij dan ten minste vertellen waaróm er over die eindoefening zo geheimzinnig wordt gedaan? “Vooral vanwege het verrassingsaspect. Dat geldt voor iedere lichting. Wij mochten het niet weten van vorig jaar, degenen na ons mogen het niet weten van dit jaar, enzovoort. Anders is het gewoon niet meer echt. Je komt in onverwachte situaties terecht waar je ter plekke iets mee moet, totaal onvoorbereid. Improvisatie, daar draait het om. Ontdekken wat je allemaal in je hebt. Daar moet je dan van te voren natuurlijk niet over kunnen nadenken…”

Door moeras en riool

Voorafgaand aan de FinEx stonden er eerst nog twee weken Engeland op het programma. “Daar kan ik gelukkig wat concreter over zijn”, lacht Sebastiaan. Ze begonnen bij een trainingscentrum van de Royal Marine Commandos, vertelt hij. “Daar kregen we een paar middagen les in bergveiligheid, bergmarsen, navigeren in de bergen... Typisch van die onderwerpen waarvoor je níét in Nederland moet zijn. ’s Ochtends waren we vooral fysiek bezig. Er was bijvoorbeeld een zware hindernisbaan, de ‘endurance course’, waar je om te beginnen al zes kilometer bergopwaarts voor moest lopen. Eenmaal boven moest je dan binnen een vastgestelde tijd een heel stel hindernissen nemen, met je wapen en een battle vest van elf kilo op je lichaam.” Veel hindernissen hadden te maken met water: “Je had er een moeras, smalle kruipgangen, buizen met water, rioleringspijpen, tunnels, een plas – heel vies en heel nat allemaal, en soms ook een beetje benauwend.”

Scherpe handgranaat naar bunker

De tweede week in Engeland zag er totaal anders uit. “Toen hebben we voor het eerst echt tactische schiettrainingen op pelotonsniveau gehad. Daar waren twee pelotons mariniers uit Doorn voor overgekomen. Na heel veel oefenen hadden we ter afsluiting een nachtelijke pelotonaanval met scherpe munitie. Heel echt en heel spannend. Kruipend voorwaarts die oefenbaan over, scherpe handgranaten gooien als je bij een bunker kwam… Prachtig om een keer mee te maken, want uiteindelijk wordt dat toch je werk.” De derde week, de echte FinEx, kende behalve veel geheimen ook een absoluut hoogtepunt. Mét toeschouwers! Het was nog niet eens helemaal licht toen zich op die allerlaatste vrijdagochtend een zeer georganiseerde mensenmassa begon te installeren bij de poort van de Van Ghentkazerne: honderden militairen, van marinier tot officier, van adelborst tot drill instructor, opgesteld als een erehaag voor de POTOM’ers die om zeven uur binnen zouden komen. Op een afgezet deel van het plein ijsbeerden familie en vrienden heen en weer, zenuwachtig, verwachtingsvol, hun camera’s alvast in de aanslag.

Tromgeroffel, applaus, speeches en felicitaties

Dan, om klokslag zeven uur, klinkt er in de verte muziek. Heel zacht nog, maar onmiskenbaar de tamboers en pijpers die voor de POTOM’ers uit marcheren. Zes zwaarbepakte jongens – bruin, groen, vies, en zo te zien volledig afgemat – komen steeds dichterbij. De laatste meters. Eindelijk, eindelijk zijn ze ‘thuis’. Elf maanden POTOM – pas nú is het klaar. Groots en overweldigend worden de helden verwelkomd, met tromgeroffel, applaus, speeches en felicitaties. Sebastiaans gezicht is smaller geworden, maar zijn ogen stralen. Bij het warme weerzien met zijn ouders weet hij weinig meer uit te brengen. Zijn tweelingbroer glimt van trots. Hoe Sebastiaan zich voelt, daar heeft hij nu nog geen woorden voor. Achteraf wel: “Ik was totaal afgepeigerd, maar ook waanzinnig blij. Dat moment dat we daar aankwamen en dat iedereen daar zo stond – kippenvel, echt kippenvel. Het was één geweldige roes, en die heeft nog dagen geduurd…

De vier fasen van de POTOM:
1 Basisvaardigheden van de marinier, Necessary Knowledge Test, veldwerk
2 Korporaalsfase: leidinggeven aan geweergroep van acht mariniers
3 Luitenantsfase: leidinggeven aan compleet peloton van dertig man
4 Slotfase: Final Exercise (FinEx)

Juli 2007